Een van de wetsvoorstellen die ook van tafel zijn geveegd in de afgelopen jaren is deze van Jean Jacques De Gucht. Hopelijk komen er momenten om dit voorstel te verfijnen naar verschillende scenario's voor meemoeder en zorgouder.----------------------- Page 1-----------------------

4 - 1580/1 BELGISCHE SENAAT ZITTING 2009-2010 17 DECEMBER 2009 Wetsvoorstel tot wijziging van het l Burgerlijk Wetboek om de aanvaarding van het meemoederschap bij homoseksuele vrouwen mogelijk te maken (Ingediend door de heer Jean-Jacques (Déposée par M. Jean-Jacques De Gucht c.s.) De Gucht et consorts) TOELICHTING
Sinds 1 juni 2003 kent België het homohuwelijk en sinds 2006 kunnen ook doorheen alle onderscheiden procedureregelingen holebikoppels kinderen adopteren.Er wordt immers vastgesteld dat heel wat holebikoppels een sterke kinderwens koesteren. Homoseksuele vrouwen die een standvastige relatie hebben aangegaan kiezen immers vaak voor kunstmatige inseminatie met donorzaad (KID) bij één van beide. Het voordeel hiervan is dat één van de partners juridisch automatisch de moeder is. Onderhavig wetsvoorstel behandelt de problematiek waarmee de vrouwelijke partner van de moeder geconfronteerd wordt. Tussen haar en het kind kan er in principe geen biologische bloedband bestaan en kan er dus ook geen natuurlijke afstamming worden vastgesteld. Ook kan zij het kind niet erkennen. De praktijk wijst echter uit dat de partner van de moeder graag zo snel mogelijk als volwaardige meemoeder wil aangezien worden. Dit kan voorlopig enkel via een co-ouderadoptie (ook wel stiefouderadoptie genoemd). Deze vorm van landelijke adoptie brengt echter de nodige administratieve rompslomp met zich mee. Zo dient men een voorbereidingsprogramma te volgen, waarna de jeugdrechter eventueel nog een maatschappelijk onderzoek kan bevelen. ----------------------- Page 2-----------------------

4-1580/1 - 2009/2010 ( 2 ) Er zijn nochtans heel wat argumenten die pleiten voor een versoepeling. Zo is het moeilijk denkbaar dat een vrouw zich zal laten insemineren met donorzaad indien dit niet uitvoerig met de andere partner werd besproken. Ook tijdens de zwangerschap leven beiden intens naar de geboorte toe. Eens het kind geboren, moet aangenomen worden dat de partner met evenveel zorg en liefde het kind mee zal grootbrengen en opvoeden. Nu wordt de partner gedwongen om het kind te adopteren om juridisch volwaardig als mee-moeder te worden aangezien, al is ze dat al vanuit de praktijk. Een niet onbelangrijk argument betreft ook de rechtszekerheid ten aanzien van het kind. In het belang van het kind is het beslist beter om twee volwaardige ouders te hebben. In het belang van het kind dienen er wel enkele bijkomende voorwaarden te worden gesteld om gebruik te kunnen maken van de beoogde versoepelde regeling. Zo moet er sprake zijn van een standvastige relatie, wat beduidt dat het moet gaan om homoseksuele vrouwen die, al naargelang het geval, gehuwd zijn, wettelijk samenwonen of minimum drie jaar feitelijk samenwonen.Om niet te interfereren met de bestaande juridische terminologie betreffende adoptie en erkenning, wil het wetsvoorstel een nieuw begrip invoeren « het aanvaarden van het meemoederschap ». Dit moet als een recht worden beschouwd en niet als een plicht. Bijzondere aandacht dient te gaan naar de rechten die aan het kind worden gegeven in het kader van de te geven toestemming. Indien het een meerderjarige of een ontvoogde minderjarige betreft, is enkel en alleen zijn of haar toestemming vereist ten aanzien van de toekomstige meemoeder. Men kan hier denken aan een bewust ongehuwde moeder die pas vele jaren na de geboorte van haar kind een standvastige relatie aangaat met een andere vrouw en die laatste de meemoeder wenst te worden van de zoon of dochter van de biologische moeder. Indien het een niet-ontvoogde minderjarige betreft, is het de regel dat de biologische moeder haar toestemming moet geven ten aanzien van de meemoeder. Daarenboven dient het kind dat de volle leeftijd van twaalf jaar heeft bereikt ook toestemming te verlenen. Indien de aanstaande meemoeder de nodige toestemming(en) niet krijgt, kan ze trachten die alsnog te verwerven voor de rechtbank, in raadkamer de nodige partijen probeert te verzoenen. Indien er geen verzoening heeft plaats gevonden kan er geen aanvaarding van het mee- moederschap zijn. Dit is ook het geval indien de rechtbank tot de vaststelling komt dat het aanvaarden van het meemoederschap in strijd zou zijn met de belangen van het kind. Er wordt ook aandacht besteed aan de situatie waarbij de moeder in de onmogelijkheid verkeert haar ----------------------- Page 3-----------------------

( 3 )
wil te kennen te geven, bijvoorbeeld doordat ze in een coma is geraakt. De aanvaarding van het meemoederschap moet worden vastgelegd in een akte van aanvaarding van het meemoederschap. Concreet betekent dit dat zowel de biologische moeder (dit geldt niet indien het kind meerderjarig is) als de toekomstige meemoeder en eventueel het kind zelf of zijn vertegenwoordiger zich in persoon zullen moeten aandienen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Omwille van juridische en biologische redenenbeperkt het wetsvoorstel zich tot homoseksuele vrouwen. Net zoals bij een heterokoppel geldt bij een lesbisch koppel het principe « mater semper certa cipe « mater semper certa est » , waardoor er in tegenstelling tot een normale adoptieprocedure geen afstammingsband juridisch moet worden doorgeknipt. Belangrijk uiteraard is dat de gevolgen van het aanvaarden van het meemoederschap een volwaardigouderschap inhouden, alsof er een natuurlijke afstamming zou bestaan tussen het kind en de meemoeder. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING
Artikel 2
Net zoals een akte van geboorte of een akte van erkenning, wordt er in het Burgerlijk Wetboek voorzien in een akte van aanvaarding van het meemoederschap.
Artikel 3
Boek I, Titel VI van het Burgerlijk Wetboek wordt een Hoofdstuk II/1 ingevoegd, dat een bevat dat handelt over de aanvaarding van het meemoederschap. Het invoegen van een nieuwe afdeling wenst de wil te benadrukken dat, los van de vigerende wetgeving inzake erkenning of de beoogde regeling niet enkel een nieuwe juridische afstammingsband in het leven roept, maar zich ook enkel beperkt tot homoseksuele vrouwen. In dit verband zij opgemerkt dat « de aanvaarding van het meemoederschap » een facultatief en geen obligatoir karakter vertoont. Bovendien is uitvoerig bepaald wie er zijn uitdrukkelijke toestemming dient te geven, afhankelijk van de leeftijd van het kind. Ook moet er sprake zijn van een standvastige relatie tussen beide Daarom wordt de mogelijkheid enkel aangeboden indien de homoseksuele vrouwen gehuwd, wettelijke samenwonend of reeds minimum drie jaar feitelijk samenwonend zijn. Er wordt ook in enkele uitzonderlijke situaties voorzien, zoals het ontbreken van de vereiste toestemmingen of indien de moeder zelf niet in staat is haar uitdrukkelijke wil te kennen te geven.
Page 4

4-1580/1 - 2009/2010
Van fundamenteel belang is dat de gevolgen van de aanvaarding van het meemoederschap gelijkgesteld worden aan het volwaardige ouderschap en alle familiaalrechtelijke rechten en plichten omvat, alsook erfrechtelijk. De aanvaarding van het meemoederschap kent aldus dezelfde uitwerking als dit het geval zou zijn door afstamming. De aanvaarding van het meemoederschap dient te gebeuren voor een ambtenaar van de burgerlijke stand in een specifieke akte.
Jean-Jacques DE GUCHT.
Nele LIJNEN.
Ann SOMERS. * * * * * * WETSVOORSTEL
Artikel 1
Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in
artikel 78 van de Grondwet.
Art. 2 In het Burgerlijk Wetboek wordt een artikel 62quater toegevoegd, luidende : De akte van aanvaarding van het meemoederschap vermeldt : de voornamen, de naam, de plaats en datum van de geboorte van het kind; de voornamen, de naam, de woonplaats, de plaats en datum van geboorte van degene die het kind aanvaardt als meemoeder en van de ouder ten aanzienvan wie de afstamming reeds vóór de aanvaarding vanhet meemoederschap vaststond; in voorkomend geval, de toestemming van de personen bedoeld in artikel 325bis, met vermelding van de voornamen, de naam, de woonplaats en de plaats en datum van geboorte van de wettelijke vertegenwoordiger van het kind indien hij in de aanvaarding van het moederschap heeft toegestemd. Indien de in artikel 325bis, § 4, bedoelde personen niet hebben toegestemd in de akte van aanvaarding
van het moederschap maar er niet tegen zijn opgekomen binnen de in dat artikel gestelde termijn of indien hun verzoek tot nietigverklaring is afgewezen bij een in kracht van gewijsde gegaan vonnis of arrest, wordt daarvan melding gemaakt op de kant van de akte van aanvaarding van het moederschap.
----------------------- Page 5-----------------------

4-1580/1 - 2009/2010 § 2. Zodra de akte van aanvaarding van het moederschap is opgemaakt, wordt daarvan melding gemaakt op de kant van zijn akte van geboorte.§ 3. De ambtenaar van de burgerlijke stand die een akte van aanvaarding van het moederschap heeft opmaakt, is gehouden daarvan binnen drie dagen kennis te geven aan de echtgeno(o)t(e) van de aanvaardster. Paragraaf 3 van artikel 50 is van toepassing.
Art. 3 In Boek I, Titel VII, van het hetzelfde Wetboek wordt een Hoofdstuk II/1 « Aanvaarding van het meemoederschap » ingevoegd, dat een artikel 325bis bevat, luidende :
« Hoofdstuk II/1. Aanvaarding van het meemoeder
schap Artikel 325bis. — § 1. Wanneer er in een standvastige relatie tussen twee homoseksuele vrouwen een kind wordt geboren waarvan de afstamming langs moederszijde kwam vast te staan krachtens hoofdstuk 1 van deze titel, kan de partner overgaan tot de aanvaarding van het meemoederschap. Dit kan enkel indien beiden gehuwd zijn, wettelijk samenwonen of minstens drie jaar feitelijk samenwonen. De aanvaarding van het meemoederschap dient te gebeuren voor de ambtenaar van de burgerlijke stand in een akte van aanvaarding van het moederschap bepaald in à l'article 62quater.
§ 2. De aanvaarding van het meemoederschap van een meerderjarige of ontvoogde minderjarige is alleen
ontvankelijk zo het kind daarin vooraf toestemt. § 3. Indien het kind minderjarig en niet ontvoogd is de aanvaarding van het meemoederschap alleen
ontvankelijk mits de moeder daarin vooraf toestemt.
Bovendien is de voorafgaande toestemming van het kind vereist, indien het de volle leeftijd van twaalf jaar heeft bereikt. Deze toestemming is niet vereist indien
het kind onbekwaam is verklaard of zich in een staat
van verlengde minderjarigheid bevindt, dan wel indien
de rechtbank, op grond van feiten die vastgesteld zijn
in een met redenen omkleed proces-verbaal, oordeelt dat het kind geen onderscheidingsvermogen heeft. Bij gebreke van die toestemmingen dagvaardt degene die het kind wil aanvaarden als meemoeder
de personen wier toestemming vereist is voor de rechtbank. De partijen worden in raadkamer gehoord.
De rechtbank poogt ze te verzoenen. Indien de
rechtbank de partijen tot verzoening brengt, ontvangt
zij de nodige toestemmingen. Bij gebreke van verzoening wordt het verzoek verworpen. Als het verzoek een kind betreft dat op het tijdstip van de indiening de la van het verzoek een jaar of ouder is, kan de rechtbank Page 6

4-1580/1 - 2009/2010 ( 6 ) bovendien de aanvaarding van het meemoederschap weigeren als ze kennelijk strijdig is met de belangen van het kind. § 4. Is het kind minderjarig en niet ontvoogd en is § 4. ouder ten aanzien van wie de afstamming vaststaat in de onmogelijkheid zijn wil te kennen te geven, dan moet de ambtenaar van de burgerlijke stand een letterlijk afschrift van de aanvaarding van het meemoederschap ter kennis brengen van de wettelijke vertegenwoordiger van het kind en van het kind zelf,indien het de volle leeftijd van twaalf jaar heeft bereikt, tenzij dezen vooraf in de aanvaarding van het moederschap hebben toegestemd. Indien de aanvaarding van het moederschap niet ontvangen is door een ambtenaar van de burgerlijke stand, moet zij op verzoek van de aanvaardster worden betekend aan de in het eerste lid bedoelde personen. Binnen zes maanden te rekenen van de betekening of de kennisgeving kunnen de personen aan wie zij is
gedaan, bij dagvaarding de vernietiging van de aanvaarding van het meemoederschap vorderen van de rechtbank van de woonplaats van het kind. De griffier stelt de ambtenaar van de burgerlijke stand of de ministeriële ambtenaar die de akte van het meemoederschap heeft opgemaakt, onmiddellijk in kennis van die vordering. Nadat de partijen werden gehoord, doet de recht- uitspraak over de vordering tot nietigverklaring. Ze vernietigt de aanvaarding van het meemoederschap als die kennelijk strijdig is met de belangen van het kind, als dat kind op het tijdstip waarop de vordering
wordt ingediend één jaar of ouder is. § 5. De aanvaarding van het meemoederschap behelst dezelfde feitelijke en juridische gevolgen als de afstamming. »
Art. 4 Deze wet treedt in werking op de eerste dag van de maand die volgt na die waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.
21 octobre 2009.
Jean-Jacques DE GUCHT.
Nele LIJNEN.
AnnSOMERS.

Als we elk argument van het inmiddels goedgekeurde wetsvoorstel geboorteverlof voor meemoeders nazien, voldoen we aan elk van de gestelde voorwaarden!
Wij hebben zowat een teletijdmachine nodig om gelijkgesteld te worden met de rechten van de huidige nieuwe ouders.Wanneer wordt daar een politieke mouw aan gepast??


http://www.dekamer.be/FLWB/PDF/53/0573/53K0573001.pdf